Pierwszy zapis o Zielonej Górze pochodzi z 1222 r, a w dokumencie z 28 lutego 1312 r. figuruje już ona jako miasto. Wiele wzmianek o Zielonej Górze znalazło się w dokumentach książąt głogowskich z początku XIV w. Dzięki tym źródłom dowiadujemy się, że pierwsza wzmianka o uprawie winnego krzewu pochodzi z 1314 r. Jest to informacja ważna, gdyż historia Zielonej Góry ściśle wiąże się z dziejami ludzi, którzy przez wieki uprawiali tę delikatną, południową roślinę. Do najstarszych zajęć mieszkańców Zielonej Góry, oprócz uprawy winorośli, zaliczyć można hodowlę owiec i produkcję sukna. Pomimo zapisu w dokumencie z 1312 roku, dopiero rok 1323 przyjęło się uważać za datę nadania praw miejskich przez księcia głogowsko-żagańskiego, Henryka IV. Akt lokacyjny stworzył podstawy prawne do gospodarczego rozwoju Zielonej Góry, a w szczególności do rozwoju tkactwa i sukiennictwa. Za czasów Kazimierza Wielkiego, który dla ratowania pokoju zrzekł się praw do Śląska, Zielona Góra znalazła się formalnie poza granicami Polski, ale nadal pozostawała pod rządami Piastów głogowskich. W połowie XIV w. miasto awansowało do siedziby książęcej, bowiem rezydował tu Henryk V Żelazny, a Henryk VIII tytułował sie nawet "księciem zielonogórskim". Dla rozwoju miasta najbardziej zasłużył się Henryk IX, który dbał o ład i porządek w swoim księstwie, a w 1429 roku polecił opasać miasto murami z kamienia polnego i cegły. Fragmenty tego muru zachowały się do dziś. Po bezpotomnej śmierci Henryka IX nastąpiła kilkuletnia "sukcesyjna wojna głogowska", w rezultacie której władca Śląska i zniszczonej Zielonej Góry został Władysław II Jagiellonczyk. Po krótkim panowaniu Jagiellonów Śląsk przeszedł w ręce niemieckiej dynastii Habsburgów, a księstwo głogowskie wcielono do Czech, natomiast w 1742 roku miasto zostało zajęte przez Prusy. Pod niemieckim panowaniem Zielona Góra pozostawała do 15 lutego 1945 r.
Obecnie jest to blisko 120-tysięczna stolica województwa, zajmująca powierzchnię 58 km kw. Korzystne usytuowanie miasta w pobliżu międzynarodowych szlaków komunikacyjnych stwarza dogodne warunki rozwoju turystyki. 
Dużo inwestuje się w ochronę środowiska, czego przykładem było uruchomienie w 1994 r. kompostowni. W celu polepszenia jakości wody pitnej, również w 1994 r., niemiecka firma Passawant zainstalowała stację filtrujących mikrosit. Dzięki ich zastosowaniu zmniejszyło się zużycie chloru w procesie uzdatniania wody o ok. 30%. Obecnie opracowywany jest projekt zastąpienia chloru mniej szkodliwym dla zdrowia ozonem. Trwa też budowa nowoczesnej oczyszczalni ścieków. 
Władze miasta od wielu lat stawiają na turystykę. Dlatego też przygotowano sporo ofert inwestycyjnych zawierających m.in.: tereny przeznaczone do zagospodarowania turystycznego, centra usługowo-handlowe, parkingi i inne obiekty komplementarne oraz propozycje doinwestowania i rozbudowy kompleksów rekreacyjno-sportowych.
Zielona Góra często nazywana jest w różnych publikacjach Winnym Grodem lub Grodem Bachusa. Wiąże się to z bogatymi tradycjami winirskimi miasta, rozwijanymi na przestrzeni kilkuset lat. Już na poczatku XIV w. istniały tu winnice, najbardziej wysuniete na północ plantacje winnej latorośli. Do dzisiaj zachowały się jedynie resztki winnic w Parku Winnym okalającym Palmiarnię. Z tradycjami winiarskimi zwiazane jest święto Winobrania, połączone z Dniami Zielonej Góry. Corocznie, we wrzesniu, przez cały tydzień odbywają się różnorodne prezentacje, imprezy sportowe i handlowe. W tym okresie przyjeżdżaja do Winnego Grodu liczne rzesze gości z kraju i zagranicy. Wzbogacany z roku na rok program winobraniowy pozwala zaspokoić różnorodne oczekiwania odwiedzających miasto.